“Liczył lat czterdzieści pięć, a gdyby tron można zdobyć postawą piękną, i tak by nań zasłużył. Słusznego wzrostu, pełnej twarzy, rysów regularnych, nosa orlego, oczu ognia pełnych, z fizjonomią szlachetną i otwartą – był pięknym w istocie. Nie stał się jeszcze naówczas tak otyłym jak później, co mu wiele wdzięku odjęło; pełnym był tylko w sobie, jak człowiek kwitnącego zdrowia, co się do sukni polskiej wybornie nadawało…”
Tak jak w innych europejskich krajach, Renesans przyniósł polskiej medycynie nowe prądy i rozwiązania – głównie przez ich recepcję z państw niemieckich i włoskich. Wśród wyższych warstw społecznych wzrastała świadomość potrzeby rozwoju nauk medycznych oraz konieczności korzystania z usług profesjonalnych medyków i aptekarzy, a wzorem dla szlachty i magnaterii stawał się sam dwór królewski. Jednocześnie zwiększyła się wiara w magię, alchemię i astrologię.
W 1629 roku w Gdańsku powstał Zuchthaus, czyli Dom Poprawy. Kierowano tutaj na przymusową pracę ludzi, którzy w mniemaniu władz rokowali nadzieję na resocjalizację. Do tej grupy należeli włóczędzy, prostytutki oraz…cudzołożnicy. Kilkadziesiąt lat później wewnątrz murów Domu Poprawy wzniesiono dodatkowy budynek. Był to Raspelhaus, ciężkie więzienie, które okryło się ponurą sławą w całej Rzeczypospolitej. W 1721 roku niespełna dziewiętnastoletni Michał Kazimierz Radziwiłł, dziedzic bajecznej fortuny, z niecierpliwością przygotowywał się do swojej podróży po Europie. Z zamku w Człuchowie, gdzie Radziwiłł…
Kiepskie drogi, złe warunki w przydrożnych karczmach, niepogoda czy rozbójnicy szukający łatwego zarobku – podróżowanie w dawnej Polsce nie było łatwe. Aby przygotować się do podróży w czasie, poniżej znajduje się krótki przewodnik dla zainteresowanych.
18 sierpnia 1639 roku na gdańskim jarmarku św. Dominika w Gdańsku mieszczanie i podróżnicy oglądali niesłychane kuriozum – żywą słonicę, która nazywała się Hansken. Dla wielu z ciekawskich była to jedyna taka okazja w życiu. Nie straszna im była nawet epidemia dżumy, która grasowała po mieście i zbierała śmiertelne żniwo…
Chociaż wielu przybyszów narzekało na warunki podróżowania w dawnej Rzeczpospolitej, nie zraźmy się tymi relacjami. Wskoczmy na konia, wejdźmy do powozu, bądź, w przypadku pustej kiesy, wyruszmy pieszo w wędrówkę na północ, do nowożytnych Prus Królewskich. Naszym przewodnikiem będzie podręcznik do geografii Antona Friedricha Büschinga z XVIII wieku.
Kardynał Caetani został wysłany do Polski z misją niezwykłej wagi. Ten przedstawiciel papieża Klemensa VIII miał nakłonić Rzeczpospolitą do zaangażowania się w działania Ligi Świętej, zawiązanej przeciwko imperium tureckiemu. Jeden z członków legacji, papieski ceremoniarz Giovanni Mucante, pozostawił po tej wizycie diariusz. Odmalował w nim fantastyczną panoramę XVI-wiecznego Krakowa, dzięki której możemy przenieść się do stolicy Rzeczpospolitej A.D. 1596.
Na naszych przodków czyhały liczne niebezpieczeństwa, ukryte w mroku na granicy rzeczywistości i fantazji. Czarownice wchodzące w konszachty z diabłem, strzygi, czy upiory powracające do świata żywych były dla ludzi równie realne jak zaraza czy przemarsz wojska. W katalogu sił nieczystych grasujących po dawnej Rzeczpospolitej znalazło się miejsce dla potwora, który włada ludzką wyobraźnią do dzisiaj: dla wilkołaka.
Człowiek od najdawniejszych czasów snuł fantazje o umiejętności latania. Utrwalony w naszej zbiorowej tożsamości grecki mit o Ikarze i Dedalu, którzy za pomocą sztucznych skrzydeł wznieśli się w powietrze, działał na wyobraźnię kolejnych pokoleń Europejczyków. W drugiej połowie XVIII wieku człowiek zrobił wielki krok w kierunku opanowania przestworzy, a Europa oszalała na punkcie nowego fenomenu: baloniarstwa.
Niegdyś niebezpieczeństwo czyhało wszędzie. Ludzie drżeli na myśl o wojnie czy skradającej się bezgłośnie zarazie, zaś każda klęska żywiołowa oznaczała nieustanną niepewność i walkę o przetrwanie. Nasi przodkowie obawiali się również namacalnego Zła, kryjącego się w cieniu na granicy widzialnej rzeczywistości. Zmarli powracający z zaświatów i potwory kryjące się w puszczach były tak samo prawdziwe jak powódź czy susza. Nie było to jedynie bajanie chłopów na wsi, o czym świadczy przekaz o wydarzeniach w XVI-wiecznej Warszawie, którą nawiedził bazyliszek.